Beyaz Saray Sözcüsü Karine Jean-Pierre ve Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, düzenledikleri ortak basın toplantısında ABD ve Çin içinde gerilime sebep olan ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan ziyaretine ilişkin açıklamalarda bulunmuş oldu.

“Çin’in bu şekilde adımlar atabileceğini tahmin ediyorduk”

Çin’in Tayvan civarlarındaki “sorumsuz” askeri faaliyetlerini kınadığını belirten Kirby, “Tayvan Boğazı’nda ve bölgede uzun süreden beri devam eden sulh ve istikrarı koruma hedefimize ters düşen ve sorumsuz olan bu eylemleri kınıyoruz. Çin, Tayvan Boğazı ve çevresindeki kışkırtıcı askeri faaliyetleri çoğaltmak için aşırı tepki göstermeyi ve Pelosi ziyaretini bahane olarak kullanmayı seçti. Çin’in bu şekilde adımlar atabileceğini tahmin ediyorduk. Bu eylemlerin devam etmesini ve Çinlilerin gelecek günlerde tepki vermeye devam etmesini bekliyoruz” dedi.

Kirby, “Çin’in eylemlerinden sonrasında Çin’in ABD Büyükelçisi Qin Gang’ı, Çin’in bu kışkırtıcı eylemlerini suçlamak suretiyle Beyaz Saray’a çağırdık. Çin’in sorumsuz olan askeri eylemlerini uzun süredir sulh ve istikrarı koruma hedefimize aykırı olarak kınadık” şeklinde konuştu.

“Tek Çin politikamıza bağlıyız”

Kirby, Beyaz Saray’ın Büyükelçi Qin Gang’a ABD’nin bölgede bir kriz istemediğini söylediğini ve ABD’nin “tek Çin” politikasında herhangi bir değişim olmadığını yinelediğini aktardı.

Kirby, “ABD’nin Pekin’in yapmayı seçeceği şeye hazır bulunduğunu açıkça belirttik. Bir kriz aramayacağız ve bunu istemiyoruz. Hem de Batı Pasifik denizlerinde ve havasında etkinlik göstermekten vazgeçmeyeceğiz” dedi.

Kirby, ABD’nin “onlarca senedir olduğu benzer biçimde internasyonal hukukla tutarlı bir halde Tayvan’ı desteklemek ve özgür ve açık bir Hint-Pasifik’i savunacağını” söylemiş oldu.

“Pelosi’nin ziyaret etme hakkı vardı”

Kirby ek olarak, “Boğazlar arası farklılıkların barışçıl yollarla çözülmesini beklediğimizi de söyledik. Pekin ile de iletişimi sürdürüyoruz. Başkan Joe Biden’ın Başkan Xi’ye söylediği benzer biçimde Pelosi’nin ziyareti tek Çin politikamızla tutarlıydı. Ziyaret etme hakkı vardı ve bundan önceki Meclis Başkanı daha ilkin olaysız bir halde Tayvan’ı ziyaret etmişti” dedi.

Kirby, “Boğazlar arası barışı ve istikrarı desteklemeye devam edeceğiz. Bu sebeple bu bir tek Tayvan’da değil, tüm bölge için mühim” ifadelerini kullandı.

“Meclis Başkanı’nın Tayvan’a gitme hakkı var”

Kirby, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Tayvan’a yapmış olduğu ziyaretin Çin ile ABD içinde bir krize dönüşmesi hakkında, “Pelosi’nin Meclis Başkanı ve Kurultay üyesi olarak oraya gitme hakkı vardı. Fakat o bir tek Tayvan’a gitmedi. Japonya ve Cenup Kore’deki ziyaretlere de katıldı. Kurultay üyelerinin denizaşırı gezi etme hakları vardır ve buna Tayvan da dahildir. Meclis Başkanı bununla birlikte Kurultay üyesi ve bundan dolayı gitme hakkı var. Bizim görevimiz ise onun güvenli ve emniyetli bir ziyaret geçirmesini sağlamaktı ve bunu yaptık” şeklinde konuştu.

“Ortaklarımızla çalışacağız”

Kirby, “Şimdi, dünyanın dört bir tarafındaki ortaklarımızla kontakt kurmaya devam edeceğiz. Pekin’in kışkırtıcı eylemleri, statükoyu değiştirmeye yönelik uzun süredir devam eden girişiminde mühim bir tırmanış örneğidir. Son iki yılda Çin, Çin ile Tayvan’ı ayıran merkez hattı üstünde tayyare sayısını 2016-2020 arasındaki süre dilimine kıyasla iki katından fazla artırdı. Pekin, Tayvan’a karşı ekonomik zorlama, siyasal müdahale ve siber saldırılar izledi” dedi.

Kirby, “Önümüzdeki birkaç hafta içinde denizlerin özgürlüğünü ve internasyonal hukuku savunmaya yönelik uzun süredir devam eden yaklaşımımızla tutarlı bir halde Tayvan Boğazı üstünden standart hava ve deniz geçişleri gerçekleştireceğiz. Japonya da dahil olmak suretiyle bölgedeki müttefiklerimizin güvenliğine olan bağlılığımızı göstermek için daha çok adım atacağız” şeklinde konuştu.

“Gerginliğin tırmanmasını istemiyoruz”

Kirby, “ABD, kesin ve bununla birlikte istikrarlı ve görevli olacak. Gerginliğin daha da tırmanmasına izin vermenin bizim çıkarımıza, Tayvan’ın çıkarına yada bölgenin çıkarına olduğuna inanmıyoruz. Çin, Tayvan çevresinde istikrarsızlaştırıcı askeri tatbikatlara girişirken, ABD bunun yerine yanlış hesaplama ve yanlış idrak etme risklerini azaltarak görevli bir nükleer gücün davranışını sergiliyor. ABD balistik roket testlerimizde zamanında bildirimler kanalıyla şeffaflık göstermeye devam edeceğiz” dedi.

Kirby, gerginliğin kesinlikle azaldığını görmek istediğini belirterek, “Bu en iyi şekilde dış ilişkiler kanalıyla yapılırsa, Birleşik Devletler bunu tam olarak destekleyecektir. Gerilimin düştüğünü görmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Tayvan ziyareti krize dönüştü

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Çin’in kendi toprağı olarak görmüş olduğu Tayvan’a yapmış olduğu ziyaretin arkasından ABD ve Çin içinde gerilim tırmanmıştı. Çinli yetkililer, Pelosi’nin ziyaretinin olası neticeleri ve bunun ABD-Çin ilişkilerine iyi mi zarar verebileceği mevzusunda ABD’yi uyarmıştı.

Pelosi’nin Tayvan’dan ayrılmasından bu yana Çin, hem diplomatik hem de askeri olarak dikkat çekici adımlar attı. Diplomatik olarak Çin, Pelosi’ye ve ailesine yaptırım uyguladı. Çinli yetkililer tarafınca meydana getirilen bir açıklamada, Çin’in iklim kriziyle savaşım de dahil olmak suretiyle birçok mevzuda ABD ile işbirliğini askıya alacağı aktarıldı.

İHA’nın haberine nazaran, Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi, Asya ziyaretlerinin bir parçası olarak bu haftanın başlangıcında Çin’in misilleme tehdidine karşın Tayvan’ı ziyaret etti. Pelosi, geçtiğimiz salı günü Tayvan’ın başkenti Taipei’ye giderek, ABD’nin Tayvan’a desteğini gösterdi.

Pelosi, Tayvan ziyaretiyle 1997’den bu yana ABD’nin Tayvan’a ziyaret eden en üst düzey ABD yetkilisi oldu. Daha ilkin 1997’de devrin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Newt Gingrich Tayvan’ı ziyaret etmişti.